CHAT

หน้าแรก > รวมบทความสุขภาพ > น้ำตาลในเลือดต่ำ ภาวะเสี่ยงที่ผู้ป่วยเบาหวานไม่ควรมองข้าม

น้ำตาลในเลือดต่ำ ภาวะเสี่ยงที่ผู้ป่วยเบาหวานไม่ควรมองข้าม

26 สิงหาคม 2568 • 19684 ครั้ง

ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia) คือ ภาวะที่ร่างกายเกิดความไม่สมดุลจากการรับประทานอาหาร การใช้ยา รวมถึงการเจ็บป่วยจากโรคต่าง ๆ โดยที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดน้อยกว่า 70 มิลลิกรัม/เดซิลิตร หากไม่ได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน อาจก่อให้เกิดอาการรุนแรง เช่น หมดสติ ชัก หรือถึงขั้นเสียชีวิตได้

ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเป็นอย่างไร?

น้ำตาลในเลือดต่ำ หมายถึง ค่าระดับน้ำตาลกลูโคสในพลาสมาน้อยกว่า 70 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ร่วมกับการแสดงอาการ เช่น หิวบ่อย, มือสั่น, ใจสั่น เป็นต้น และจะดีขึ้นเมื่อได้รับน้ำตาลเข้าสู่ร่างกาย ภาวะนี้มักเกิดขึ้นแบบเฉียบพลัน ถ้าหากไม่ได้รับการแก้ไขที่ทันเวลา อาจเกิดอันตรายต่อระบบประสาทและอวัยวะสำคัญได้

สาเหตุของภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

การได้รับยารักษาเบาหวานที่ไม่เหมาะสม

ร่างกายได้รับกลูโคส (Glucose Utilization) มากเกินไป

การรับประทานอาหารไม่เพียงพอต่อร่างกาย

ดื่มแอลกอฮอล์เกินปริมาณ

การดื่มแอลกอฮอล์เกินปริมาณที่จำกัด

ความบกพร่องของฮอร์โมน เช่น ต่อมหมวกไต และต่อมใต้สมอง ทำให้เกิดความบกพร่องของฮอร์โมนที่ทำหน้าที่ควบคุมการผลิตกลูโคส

เนื้องอกของตับอ่อนที่สร้างอินซูลิน (Insulinoma) ทำให้เกิดการผลิตอินซูลินที่มากเกินไป ซึ่งทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

โรคตับหรือโรคไตที่มีอาการรุนแรง อาจส่งผลให้รบกวนการเผาผลาญกลูโคสได้

การออกกำลังกายหนักเกินไป เพราะจะใช้พลังงานมากกว่าที่ได้รับ

อาการภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

หิวบ่อยผิดปกติ, หงุดหงิดง่าย

ความดันโลหิตซิสโตลิกสูง

หัวใจสั่นและเต้นเร็ว

มือสั่น, เหงื่อออกมากผิดปกติ

มีอาการชารอบ ๆ ปาก

หากสมองขาดกลูโคส จะมีอาการดังนี้

วิงเวียนศีรษะ, ปวดศีรษะ

อุณหภูมิร่างกายต่ำ

ปฏิกิริยาตอบสนองช้า เช่น ขาดสมาธิ, พูดช้า, พูดไม่ชัด และง่วงซึม

อาจเกิดอัมพฤกษ์ครึ่งซีก

ชัก, หมดสติ

กลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

ผู้ป่วยเบาหวานที่ต้องใช้อินซูลินหรือยากลุ่มซัลโฟนิลยูเรีย

ผู้สูงอายุ

ผู้สูงอายุ ที่มีการรับรู้สัญญาณเตือนภาวะน้ำตาลต่ำลดลง

ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคตับ โรคไต หรือภาวะทุพโภชนาการ เป็นต้น

ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์บ่อยหรือดื่มขณะท้องว่าง

การวินิจฉัยภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

แพทย์จะวินิจฉัยจากอาการภายนอกของผู้ป่วย โดยการ

สอบถามประวัติของผู้ป่วยเพิ่มเติม

ตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือด

หากรับประทานอาหารหวาน และไม่มีอาการของภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

แพทย์อาจพิจารณาใช้วิธีการวินิจฉัยเพิ่มเติม เช่น ตรวจระดับน้ำตาลปลายนิ้ว หรือการตรวจระดับกลูโคสในพลาสมา เป็นต้น

การรักษาภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

การเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือดให้สูงขึ้นจนกลับมาสู่ภาวะปกติ การบริโภคคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยว (Simple Carbohydrates) ปริมาณ 15-20 กรัม เช่น

รับประทานน้ำผึ้ง

การรับประทานน้ำผึ้ง หรือน้ำตาล ประมาณ 1 ช้อนชา

ดื่มน้ำผลไม้ หรือเครื่องดื่มที่มีรสชาติหวาน ปริมาณ 120 มิลลิลิตร จะช่วยให้ร่างกายสดชื่น

รับประทานลูกอมกลูโคส

หากอาการไม่ดีขึ้น อาจให้เพิ่มปริมาณคาร์โบไฮเดรต 30 กรัม

หากผู้ป่วยไม่สามารถรับประทานอาหาร หรือเครื่องดื่มที่มีรสชาติหวานได้ แพทย์จะทำการฉีดกลูคากอน (Glucagon) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ทำหน้าที่เพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด

การป้องกันภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

การตรวจระดับน้ำตาลในเลือด เพื่อวางแผนการรับประทานอาหาร ว่าควรเพิ่มหรือลดสารอาหารประเภทใด

รับประทานอาหารว่างด้วยคาร์โบไฮเดรตในปริมาณเหมาะสม

ตรวจสอบปริมาณยารักษาเบาหวาน, อินซูลิน และปฏิบัติตามคำแนะนำการใช้ยาของแพทย์อย่างเคร่งครัด

หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

ปรึกษาแพทย์หากมีอาการน้ำตาลในเลือดต่ำบ่อยครั้ง เพื่อปรับการใช้ยา

โดยปกติแล้วหากน้ำตาลในเลือดลดลง ร่างกายจะมีกลไกเพื่อรักษาระดับน้ำตาลในร่างกาย ผ่านทางระบบประสาทอัตโนมัติ และฮอร์โมน เช่น ใช้ไกลโคเจนที่สะสมอยู่ที่ตับ หรือใช้พลังงานจากไขมันที่สะสมไว้แทน แต่สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ได้รับยารักษาโรคเบาหวาน จะมีกลไกช่วยเหลือของร่างกายที่ไม่เพียงพอ สามารถเป็นอันตรายต่อร่างกายได้ การดูแลตัวเองจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนและคงสมดุลของร่างกายให้อยู่ในภาวะปกติ

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

ศูนย์ตรวจสุขภาพ

ตรวจสุขภาพประจำปี 2568

บทความล่าสุด