อะไมลอยด์โดสิส โรคที่พบไม่บ่อย ส่งผลกระทบต่อการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ
อะไมลอยด์โดสิส โรคที่พบไม่บ่อย ส่งผลกระทบต่อการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ

อะไมลอยด์โดสิส (Amyloidosis) คือ โรคที่พบไม่บ่อย สาเหตุมาจากการก่อสร้างโปรตีนผิดปกติ ซึ่งผลิตโดยไขสันหลัง แอมีลอยด์จึงสะสมตามบริเวณเนื้อเยื่ออวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย เช่น ตับ ไต ม้าม หัวใจ ระบบประสาท และระบบทางเดินอาหาร ส่งผลกระทบต่อการทำงานของชิ้นส่วนนั้น และยังไม่มีวิธีที่ทำให้หายขาด สามารถควบคุมอาการได้เพียงเท่านั้น อีกทั้งความรุนแรงของโรคนี้ถึงขั้นเสียชีวิตได้

 

 

ประเภทของโรคอะไมลอยด์โดสิส

 

AL Amyloidosis

 

  • เม็ดเลือดขาวชนิด Plasma Cell ในไขกระดูกผิดปกติ สร้างโปรตีนที่ช่วยปกป้องร่างกายเป็นจำนวนมากเกิน

 

AA Amyloidosis

 

  • มักจะเกิดร่วมกับโรคติดเชื้อ อักเสบเรื้อรัง ส่งผลกระทบต่อไต หรืออวัยวะทางเดินอาหารและตับ

 

ATTR Amyloidosis

 

  • Hereditary Amyloidosis กรรมพันธุ์ที่ตับ ไต ระบบประสาท และหัวใจได้รับผลกระทบ

 

  • Wild-type Amyloidosis ตับสร้างโปรตีน TTR ออกมาปกติ แต่ Amyloid กลับตรงกันข้าม

 

 

plasma cell

 

 

อาการอะไมลอยด์โดสิส

 

  • ข้อเท้าบวม

 

  • อ่อนเพลีย ไม่มีแรง

 

  • อิ่มเร็ว

 

  • มือ เท้าชา

 

  • น้ำหนักลดลงมาก

 

  • กลืนลำบาก

 

  • ท้องเสีย ท้องผูก มีโลหิตปนอุจจาระ

 

  • ผิวหนังผิดปกติ

 

  • โลหิตจาง

 

  • หายใจไม่อิ่ม

 

  • หัวใจเต้นผิดปกติ

 

 

Echocardiogram

 

 

การวินิจฉัยอะไมลอยด์โดสิส

 

ขั้นแรกแพทย์จะซักประวัติสอบถามอาการของผู้ป่วย หลังจากนั้นจะทำการตรวจร่างกายอย่างละเอียด เพราะโรคนี้เสี่ยงวินิจฉัยพลาดสูง

 

ตรวจโลหิตและปัสสาวะ

 

  • หาความผิดปกติของโปรตีนในห้องปฏิบัติการ

 

การตรวจหัวใจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (Echocardiogram)

 

  • เพื่อตรวจสอบการทำงานและขนาดของหัวใจ หรือดูภาพตับและม้ามด้วยวิธีการต่าง ๆ

 

การตัดตัวอย่างชิ้นเนื้อ

 

  • บริเวณจากไขมันหน้าท้อง ไขกระดูก ตับ หรือไต แพทย์ทราบว่าเป็นอะไมลอยด์โดสิสชนิดใด

 

ตรวจความผิดปกติของยีน

 

  • ส่องกล้องตรวจระบบทางเดินอาหารส่วนบนและส่วนล่าง (Endoscopy)

 

 

Endoscopy

 

 

การรักษาอะไมลอยด์โดสิส

 

การให้ยาในกลุ่มคีโมร่วมกับยาควบคุม Plasma Cell

 

  • ทำให้เม็ดเลือดขาวผลิตโปรตีนช้าลง

 

การปลูกถ่ายไขกระดูก

 

  • สำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคโลหิตต่าง ๆ ร่วมด้วย

 

การปลูกถ่ายตับหรือหัวใจ

 

  • สำหรับผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อการใช้ยา

 

 

lab

 

 

การป้องกันอะไมลอยด์โดสิส

 

  • รับประทานอาหารที่ถูกหลักโภชนาการ ปริมาณโซเดียมไม่สูงมาก

 

  • หากขณะหายใจมีความผิดปกติ ควรหลีกเลี่ยงทำกิจกรรมที่ต้องใช้พละกำลังอย่างหนัก

 

  • ตรวจสุขภาพ เพื่อหาปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เกิดโรคนี้

 

 

เปอร์เวซ มูชาร์ราฟ อดีตผู้นำประธานาธิบดีคนที่ 12 ของประเทศปากีสถาน ได้เสียชีวิตจากโรคนี้เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2566 ที่ผ่านมา ความเสี่ยงมักจะเกิดขึ้นในผู้ที่มีอายุ 60-70 ปีขึ้นไป มีโรคประจำตัวเรื้อรัง โดยเฉพาะการฟอกไต รวมทั้งคนในครอบครัวมีประวัติของโรคอะไมลอยด์โดสิส หากท่านใดมีความผิดปกติควรรีบมาพบแพทย์โดยทันที

 

 

 


เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

 

 

ศูนย์ตรวจสุขภาพ

 

 

ECHO เครื่องตรวจหัวใจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง