CHAT

หน้าแรก > รวมบทความสุขภาพ > ฮีโมฟีเลีย โรคส่งต่อทางพันธุกรรมที่ไม่ได้ใครอยากเป็น

ฮีโมฟีเลีย โรคส่งต่อทางพันธุกรรมที่ไม่ได้ใครอยากเป็น

08 กรกฎาคม 2568 • 16514 ครั้ง

ฮีโมฟีเลีย เป็นโรคส่งต่อทางพันธุกรรมที่อาจส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันของผู้ป่วยอย่างมาก หากไม่ได้รับการรักษาหรือไม่รู้วิธีการดูแลผู้ป่วยที่เหมาะสม เราจะพาทุกท่านไปรู้จักกับโรคนี้แบบเข้าใจง่าย และครบทุกด้านตั้งแต่อาการจนถึงวิธีการดูแลที่เหมาะสม

รู้จักกับโรคฮีโมฟีเลียเลือดออกง่ายแต่หยุดยาก

โรคฮีโมฟีเลีย (Hemophilia) หรือที่รู้จักกันทั่วไปในชื่อ “โรคเลือดออกง่ายแต่หยุดยาก” ซึ่งเป็นโรคที่ส่งต่อทางพันธุกรรม มักพบได้บ่อยในผู้ชาย ส่วนในผู้หญิงมักจะเป็นเพียงพาหะและจะไม่แสดงอาการออกมา แต่ถ้าหากมีบุตรจะสามารถส่งต่อยีนที่ผิดปกติสู่บุตรได้

แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดหลัก คือ

ฮีโมฟีเลีย เอ (Hemophilia A) เกิดจากการขาดแฟคเตอร์ 8

ฮีโมฟีเลีย บี (Hemophilia B) เกิดจากการขาดแฟคเตอร์ 9

แฟคเตอร์ คือ ยีนที่เกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรม ที่เป็นปัจจัยในการแข็งตัวของเลือด เพราะจะทำให้ยับยั้งการแข็งตัวของเลือดได้ยาก และส่งผลให้เลือดหยุดได้ช้า

สาเหตุของโรคฮีโมฟีเลีย

เกิดจากการกลายพันธุ์ของยีนที่ถ่ายทอดผ่านทางโครโมโซม X ดังนั้น ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะเป็นผู้ชาย ส่วนผู้หญิงมักจะเป็นพาหะและจะส่งต่อความผิดปกติให้บุตรชายได้

ลักษณะอาการของโรคฮีโมฟีเลีย

อาการเลือดออก มักจะเกิดจากอุบัติเหตุ หรือการกระแทก โดยจะมีเลือดออกภายในข้อ และกล้ามเนื้อ ซึ่งความรุนแรงของโรคจะแบ่งได้เป็น 3 ระดับ เช่น

อาการรุนแรงมาก : เป็นรอยเขียวจ้ำ, มีเลือดออกเอง หรือบาดเจ็บเล็กน้อย โดยไม่ได้มีการกระแทกหรือเกิดอุบัติเหตุ โดยผู้ป่วยกลุ่มนี้จะมีระดับของแฟคเตอร์ < 1% จากคนปกติ

เลือดออกหลังทำกิจกรรม

อาการรุนแรงปานกลาง : มีเลือดออกหลังจากได้รับบาดเจ็บเพียงเล็กน้อยจากอุบัติเหตุในทำกิจกรรมต่าง ๆ ระดับแฟคเตอร์ 1-5 % จากคนปกติ

อาการรุนแรงน้อย : มีระดับแฟคเตอร์อยู่ที่ 5-40% จากคนปกติ จะมีเลือดออกจากการเกิดอุบัติเหตุ, การถอนฟัน หรือการผ่าตัด

การวินิจฉัยโรคฮีโมฟีเลีย

จะใช้วิธีการตรวจเลือดเพื่อวัดระดับแฟคเตอร์ และประเมินความรุนแรง สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงในระดับน้อย-ปานกลาง หากสังเกตุว่ามีอาการจ้ำเลือด, มีเลือดออกหลังการผ่าตัดหรือถอนฟัน ให้เข้าพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยโรคและทำการรักษาอย่างเหมาะสมต่อไป แต่ถ้าหากเด็กมีเลือดออกผิดปกติ หรือเป็นจ้ำตามร่างกาย จากการกระแทกเพียงเล็กน้อย ให้พาเด็กเข้าพบกุมารแพทย์เพื่อตรวจประเมินว่าเป็นโรคฮีโมฟีเลียหรือไม่

การรักษาโรคฮีโมฟีเลีย

ฮีโมฟีเลีย เป็นโรคส่งต่อทางพันธุกรรมที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ มีเพียงวิธีการรักษาเพื่อควบคุมอาการให้คุณภาพชีวิตดีขึ้นเทียบเท่าปกติเท่านั้น โดยการฉีดแฟคเตอร์ 8 และ 9 ตามกำหนดของแพทย์ โดยผู้ป่วยสามารถปรึกษาแพทย์ถึงวิธีการฉีดแฟคเตอร์เพื่อรักษาตนเองที่บ้านได้

วิธีการรักษาเมื่อเกิดเลือดออกในข้อ

ประคบเย็น

ควรประคบเย็นภายใน 24 ชั่วโมง เมื่อมีการกระแทกหรือเกิดอุบัติเหตุขึ้น เพื่อลดอาการเจ็บปวดและเลือดออก

หลีกเลี่ยงการขยับข้อบริเวณที่มีเลือดออก

ฉีดแฟคเตอร์ทันที เพื่อหยุดเลือด

หากเริ่มมีการหายปวดแล้วให้ทำกายภาพบำบัดบริเวณข้อนั้น เพื่อให้กลับมาใช้งานได้เป็นปกติ

หากมีอาการรุนแรงและไม่ดีขึ้น ควรพาผู้ป่วยเข้าพบแพทย์เพื่อประเมินอาการทันที

วิธีการดูแลสำหรับผู้ป่วยโรคฮีโมฟีเลีย

สวมอุปกรณ์ป้องกัน

สวมอุปกรณ์ป้องกันเมื่อทำกิจกรรม เช่น สนับเข่า, ศอก หรือหมวกกันน็อก เป็นต้น

ตรวจสุขภาพช่องปากเสมอ

ฉีดแฟคเตอร์ตามกำหนดที่แพทย์สั่ง

หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่มีความเสี่ยงต่อการกระแทก เช่น ฟุตบอล, บาสเกตบอล เป็นต้น

หากสังเกตว่าร่างกายเริ่มมีรอยจ้ำเลือด หรือมีเลือดออกผิดปกติ ให้เข้าพบแพทย์ทันที

ฮีโมฟีเลีย เป็นโรคที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตอย่างมากหากไม่ได้รับการวินิจฉัยและดูแลอย่างถูกต้อง หากได้รับการรักษาที่เหมาะสม ผู้ป่วยจะใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างเป็นปกติใกล้เคียงกับคนทั่วไป เพราะฉะนั้นการรู้เท่าทันโรคนี้ จะช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถรับมือกับโรคได้อย่างเหมาะสม และส่งเสริมให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยดีขึ้นในระยะยาว

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

โรคทางพันธุกรรม การถ่ายทอดที่ไม่มีใครอยากได้

รอยช้ำ ร่องรอยจากอาการบาดเจ็บที่อาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพได้

บทความล่าสุด