ภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ (Hydrocephalus) คือ น้ำหล่อเลี้ยงสมอง และไขสันหลังในโพรงสมองมากเกินไป ส่งผลให้โพรงสมองมีขนาดใหญ่ และเกิดการกดทับเนื้อสมอง อันตรายร้ายแรงถึงขั้นสมองเสื่อมได้ ภาวะนี้เกิดได้กับทุกเพศ ทุกวัย แต่มักจะเกิดกับผู้ป่วยวัยเด็ก และผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป

สาเหตุของภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ

โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ

เนื้องอกในสมอง

เลือดออกในสมอง

ลิ่มเลือดอุดตันในสมอง

การบาดเจ็บทางสมอง เช่น การเกิดอุบัติเหตุกระแทกบริเวณศีรษะ จนสมองได้รับการกระทบกระเทือน

ลักษณะทางกายภาพของทางน้ำไหลผ่านในโพรงสมองตีบแคบ

เกิดการติดเชื้อในสมอง

อาการภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ

ปวดศีรษะ วิงเวียนศีรษะ

คลื่นไส้ อาเจียน

ภาพซ้อน มีปัญหาในการทรงตัว

มีปัญหาทางด้านความจำ ความคิด และสมาธิ

มีการตอบสนองช้า

ไม่สามารถกลั้นปัสสาวะ หรือกลั้นอุจจาระได้

มีอาการของโรคสมองเสื่อม

หมดสติ ร้ายแรงถึงขั้นโคม่า ไม่มีการตอบสนอง

การวินิจฉัยภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ

การวินิจฉัยภาวะโพรงสมองคั่งน้ำในวัยเด็ก แพทย์จะตรวจหาภาวะตาโหล อาการกระหม่อมโป่งพอง และการตรวจดูการตอบสนองช้าหรือไม่

การวินิจฉัยภาวะโพรงสมองคั่งน้ำในวัยผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุ แพทย์จะตรวจการทำงานของระบบประสาท การเคลื่อนไหว และการสัมผัส

นอกจากนี้การวินิจฉัยภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ ด้วยการใช้เทคโนโลยีที่สามารถตรวจวินิจฉัยได้ทุกวัย ได้แก่

การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง (CT Scan)

การตรวจสมองโดยใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI)

การรักษาภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ

ในผู้ป่วยที่อาการไม่รุนแรงมาก แพทย์จะทำการเจาะน้ำในโพรงสมองระบายออก และใช้ยาลดการสร้างน้ำในโพรงสมอง

การผ่าตัดโดยใช้กล้องส่องในโพรงสมอง ผ่าตัดด้วยกล้องขนาดเล็กส่องภายในโพรงสมอง เพื่อระบายน้ำหล่อเลี้ยงสมอง เข้าสู่เนื้อสมองที่ดูดซึมน้ำในสมองได้

โพรงสมองคั่งน้ำ

การดูแลผู้ป่วยภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ

ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด

หลีกเลี่ยงการกลั้นปัสสาวะ

ระมัดระวังอุบัติเหตุที่ส่งผลต่อการกระทบกระเทือนของสมอง

รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ รวมทั้งยาที่ได้รับจากแพทย์

ควรพบแพทย์โดยทันทีหากมีอาการผิดปกติ

การป้องกันภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ

ป้องกันอุบัติเหตุที่ส่งผลต่อการกระทบกระเทือนของสมอง เช่น ใส่หมวกนิรภัยที่ได้มาตรฐาน เวลาโดยสารด้วยมอเตอร์ไซค์

เข้ารับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคติดเชื้อต่างๆ ตามอายุ เพศ หรือคำแนะนำของแพทย์

ควบคุมโรคต่างๆที่มีความเสี่ยงในการเกิดภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ เช่น โรคเบาหวาน และโรคหัวใจ เป็นต้น

โพรงสมองเป็นอวัยวะที่สำคัญ เพราะมีหน้าที่ลำเลียงสารอาหารไปเลี้ยงสมอง และขับของเสียจากสมองออกไป อีกทั้งยังสามารถช่วยลดแรงกระแทกของสมอง เมื่อมีการกระแทกของศีรษะเกิดขึ้น ดังนั้นเมื่อเกิดภาวะโพรงสมองคั่งน้ำขึ้น จะมีความเสี่ยงที่ทำให้สมองเสื่อม โดยอัตราการเกิดโรคนี้จะพบผู้ป่วย 1-5 ใน 100,000 ราย

เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

โปรแกรมตรวจคัดกรองโรคทางสมอง

บทความล่าสุด