กิ้งกือ สัตว์ที่ส่งผลกระทบต่อผิวหนัง มักจะออกมาในช่วงหน้าฝน
กิ้งกือ สัตว์ที่ส่งผลกระทบต่อผิวหนัง มักจะออกมาในช่วงหน้าฝน

กิ้งกือ (Millipede) คือ กิ้งกือเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง มักจะออกมาให้พบเห็นในช่วงฤดูฝนตามพื้นของบ้านเรือน ในรองเท้าผ้าใบหรือที่สาธารณะ หลายท่านจะคิดว่าเป็นสิ่งมีชีวิตทั่วไปแม้มันไม่กัด ต่อย แต่มีฤทธิ์ที่สามารถฆ่ามด แมลง และส่งผลกระทบต่อผิวหนังของมนุษย์ได้หากไปสัมผัส มีความยาว 10-20 ซม. ลำตัวกว้าง 20 มิลลิเมตร และขาจำนวน  80 - 400 ขามากที่สุดในสัตว์บก ส่วนหัวมีปาก ฟัน แต่ไม่มีตา ใช้หนวดในการนำทาง มีหลายสี เช่น น้ำตาล แดง ดำ ส้มอมเหลือง

 

 

ชนิดของกิ้งกือ

 

  • ทั่วโลกนับได้ถึง 10,000 ชนิด โดยที่ตะเข็บมีจำนวนเยอะมากสุด ซึ่งจะมีหนามยืนออกมาจากข้างลำตัว ประเทศไทยจะพบอยู่ 23 ชนิด ในวงศ์ของ Thyropygus ตามโพรงไม้ ดิน ซากพืชหรือสัตว์ที่ทับถมกันในอุณหภูมิชื้นแฉะ หากินอาหารของจำพวกซากสิ่งมีชีวิตเน่าเปื่อยของอินทรีย์วัตถุในเวลากลางคืน ก็นับว่าเป็นประโยชน์ต่อระบบนิเวศแวดล้อมธรรมชาติ โดยเฉพาะหากมีสิ่งปฏิกูลมันสามารถทำให้เป็นก้อนจุลินทรีย์ย่อยสลายได้ บางครั้งอาจพบมันม้วนตัวเป็นวงกลมอยู่ นั่นเป็นปฏิกิริยาในการป้องกันตัวเอง เมื่อมันสัมผัสกับสิ่งต่าง ๆ อย่างเช่น มนุษย์เอาไม้ไปเขี่ย เป็นต้น

 

 

ประโยชน์ของกิ้งกือ

 

 

กิ้งกือมีพิษไหม

 

ในการป้องกันตัวเองโดยม้วนตัวเป็นวงกลมอย่างที่กล่าวมาในหัวข้อที่แล้ว มันจะหลั่งสารออกมาบางอย่างเมื่อถูกรบกวนหรือมีภัย ได้แก่

 

  • Hydrogen Cyanide

 

  • Benzoyl Cyanide

 

  • Mandelonitrile Benzoate

 

  • Benzaldehyde

 

  • Phenol

 

สาวดังกล่าวอาจเป็นแก๊สหรือของเหลวใส ไม่มีสี กลิ่นฉุน ซึ่งพิษสามารถดูดซึมได้ดีผ่านการหายใจและการสัมผัส ก่อให้เกิดอาการผิดปกติ ไม่ว่าจะเป็น

 

  • คลื่นไส้ อาเจียน

 

  • วิงเวียนศีรษะ

 

  • น้ำตาไหล ระคายเคือง

 

  • ผิวหนังไหม้ ปวด แสบร้อน พองเป็นตุ่มน้ำ

 

 

กิ้งกือม้วนตัว

 

 

วิธีแก้พิษกิ้งกือ

 

  • ล้างด้วยสบู่และน้ำสะอาด

 

  • ทาหรือรับประทานยาแก้อักเสบ

 

  • หากพิษเข้าตาควรล้างให้สะอาด รีบไปพบจักษุแพทย์โดยด่วน เพื่อป้องกันการอักเสบ

 

  • แผลที่หายช้าแพทย์อาจสั่งจ่ายยาแก้ปวด

 

 

ล้างมือเมื่อโดนกิ้งกือ

 

 

การกำจัดกิ้งกือ

 

ฉีดพ่นยาฆ่าแมลงปราบศัตรูพืช

 

  • สัตว์หลายขาชนิดนี้สามารถเสียชีวิตได้ทันที

 

ใช้ปูนขาว

 

  • นำมาโรยเอาไว้ตามบริเวณบ้าน อย่างที่ทราบกันดีว่าปูนขาวมีความเป็นด่างที่ค่อนข้างสูง ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อระบบหายใจของกิ้งกือได้

 

ชอล์กกันมด

 

  • เป็นวิธีที่ง่ายและมีประสิทธิภาพ เนื่องจากไล่สัตว์อื่นได้ ไม่ว่าจะเป็น แมลงสาบหรือมด

 

ลูกเหม็น

 

  • มีกลิ่นฉุน สามารถไล่สัตว์อื่น เช่น หนู ออกไปได้ ในราคาถูกและหาซื้อสะดวก

 

เกลือ

 

  • มีฤทธิ์และใช้เหมือนกับปูนขาว อีกทั้งยังล้างทำความสะอาดได้ง่าย

 

น้ำส้มควันไม้

 

  • สารเคมีความเป็นกรดสูง นำไปฉีดพ่นในบริเวณที่มีกิ้งกืออาศัยอยู่ รวมทั้งกำจัดวัชพืชให้แก่บรรดาเกษตรกรอีกด้วย

 

 

จะเห็นได้ว่ากิ้งกือเป็นสัตว์ที่มีทั้งประโยชน์และโทษ อยู่กับโลกของเรามาตั้งแต่ยุคดึกดำบรรพ์ 400 ล้านปีมาแล้ว ดังนั้นควรมีพื้นที่ให้มันอยู่ไป แต่ถ้ามาคุกคามบริเวณที่อยู่อาศัยโดยเฉพาะบ้านที่มีเด็กเล็ก ควรไล่ออกไปตามวิธีที่กล่าวมา รวมทั้งระวังภัยจากสัตว์อื่นที่มักจะออกมาในหน้าฝนนี้