Social Detox
Social Detox คืออะไร ทำไมเราต้องพักใจจากโลกโซเชียลบ้าง?

 

ณ ปัจจุบัน ในยุคที่หลายคนมักใช้เวลาอยู่กับหน้าจอทั้งวัน จนบางทีถูกเรียกว่า “สังคมก้มหน้า” เพราะไม่ว่าจะเป็นตอนเรียน ทำงาน หรือก่อนนอน โลกโซเชียลกลายเป็นสิ่งที่เราอยู่กับมันแทบจะตลอดเวลา แต่บางทีมันก็เป็นสิ่งที่คอยดึงความสนใจและพลังงานจากเราไปโดยไม่รู้ตัว ไม่ว่าจะเป็นการตามข่าวดราม่า, การเมือง, วิถีชีวิตผู้คน ฉะนั้น “Social Detox” จึงเป็นแนวคิดที่ได้รับความสนใจมากขึ้น โดยเฉพาะกับวัยเรียนและวัยทำงานที่ต้องเผชิญกับข้อมูลจำนวนมากในแต่ละวัน บทความนี้จะพาไปดูว่า Social Detox คืออะไร แล้วทำไมเราถึงควรพักใจจากโลกโซเชียลบ้าง 

 

 

แนวคิด Social Detox หรือการพักใจจากโลกโซเชียลคืออะไร?

 

แนวคิด Social Detox

 

Social Detox คือการตั้งใจพักหรือการพยายามลด ละ เลิกโซเชียลมีเดียชั่วคราว เพื่อให้สมองและจิตใจที่ถูกบั่นทอนได้กลับมาเป็นปกติอีกครั้ง แต่ทั้งนี้การทำ Social Detox ก็ไม่ใช่การเลิกใช้โซเชียลทั้งหมด แต่เป็นเพียงการปรับพฤติกรรมการใช้งานให้เหมาะสมมากขึ้น เช่น การปิดแจ้งเตือนก่อนนอน, การกำหนดเวลาใช้งาน หรือเว้นพักการใช้งานเป็นช่วง ๆ เป็นต้น เพราะการเปิดรับข้อมูลในแต่ละวันมากไป โดยเฉพาะข่าวสารที่คอยกระตุ้นอารมณ์ จะยิ่งทำให้เกิดความเครียดและนอนไม่หลับโดยไม่รู้ตัวได้

 

 

แล้วทำไมเราถึงควรพักจากโลกโซเชียล?

 

  • ความเครียดและวิตกกังวลมากขึ้น: จากข่าวสารและคอนเทนต์ที่คอยกระตุ้นอารมณ์ของเรา

 

  • การเปรียบเทียบตัวเองกับบุคคลอื่นบนโลกโซเชียล: เมื่อเราเห็นภาพชีวิตที่สมบูรณ์แบบของบุคคลอื่น อาจเกิดการเปรียบเทียบตัวเองกับบุคคลนั้นจนเกิดภาวะเครียดและรู้สึกด้อยค่าตัวเองได้

 

  • นอนหลับยากและไม่สนิท: จากการเล่นมือถือก่อนนอนหรือเสียงแจ้งเตือนที่ดังตลอดคืน 

 

  • วัยเรียนหรือวัยทำงาน: อาจพบเจอปัญหาจากโซเชียลที่ส่งผลให้สมาธิในการเรียนหรือทำงานลดลง

 

  • อาการทางกายจากการจ้องจอบ่อย เช่น ปวดตา ปวดคอ ปวดหลัง หรือเกิดความล้าทางจิตใจสะสม เป็นต้น 

 

  • การบริโภคข่าวสารที่มากเกินไป: อาจทำให้เกิดภาวะเครียดเรื้อรังโดยไม่รู้ตัวได้ 

 

 

สัญญาณเตือนที่บอกว่าคุณกำลังติดโซเชียลมากเกินไป

 

  • ใช้มือถือเกิน 5-6 ชั่วโมงต่อวัน (ไม่นับการใช้เพื่อทำงาน)

 

เล่นมือถือตอนตื่นนอน

 

  • ต้องเช็กโซเชียลทันทีเมื่อตื่นนอน

 

  • อาจมีภาวะทางอารมณ์ขึ้นลงจากยอดไลก์หรือคอมเมนต์ที่คาดหวัง

 

  • เปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่นจนรู้สึกด้อยค่า

 

  • เล่นมือถือก่อนนอนจนนอนไม่หลับหรือนอนดึก

 

  • ไม่มีสมาธิในการทำงานหรือเรียน

 

  • รู้สึกเหงา เครียด หรือวิตกกังวลเมื่อไม่มีมือถืออยู่ใกล้ตัว 

 

 

ประโยชน์ของการทำ Social Detox

 

  • ทำให้สมาธิดีขึ้น ส่งผลให้การเรียนหรือการทำงานมีประสิทธิภาพ

 

  • ลดความเครียดและวิตกกังวลจากสิ่งกระตุ้นในโซเชียล

 

  • ประสิทธิภาพการนอนดีขึ้น เพราะไม่มีแสงหน้าจอมารบกวนก่อนนอน

 

  • การปฏิสัมพันธ์กับผู้คนรอบข้างดีขึ้น 

 

  • มีเวลาทำกิจกรรมอื่น เช่น อ่านหนังสือ, ออกกำลังกาย หรือการใช้เวลากับครอบครัว เป็นต้น 

 

  • ลดอาการอ่อนล้าทางกายจากการจ้องหน้าจอทั้งวัน 

 

 

ข้อควรระวังในการทำ Social Detox

 

 

  • นอนไม่หลับหลายวันติดต่อกัน

 

  • วิตกกังวลเมื่อหยุดใช้โซเชียล

 

  • อารมณ์ขึ้นลงผิดปกติจนรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน

 

หากเกิดอาการเหล่านี้ขึ้น ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต เพื่อทำการประเมินอาการและรักษาอย่างเหมาะสม

 

 

Social Detox ควรทำกี่วันถึงจะเห็นผล?

 

ระยะเวลาที่เหมาะสมจะขึ้นอยู่กับระดับการใช้งานของแต่ละบุคคล 

 

  • 24 ชั่วโมง: ช่วยลดสิ่งกระตุ้นจากโลกโซเชียลลง และสามารถผ่อนคลายตัวเองได้ในระดับหนึ่ง

 

หยุดเล่นโซเชียล3วัน

 

  • 3 วัน: เริ่มเห็นผล เช่น สมาธิดีขึ้นและเริ่มชินกับพฤติกรรมที่ไม่หยิบมือถือขึ้นมาเล่นบ่อย

 

  • 7-14 วัน: ความสมดุลทางด้านอามณ์ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

 

  • 2-4 สัปดาห์: สำหรับผู้ที่ใช้งานมือถือหนักจนกระทบชีวิตประจำวัน

 

การทำ Social Detox ไม่จำเป็นต้องหายไปจากทุกช่องทาง อาจปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การลดเวลา, การใช้โซเชียลอย่างมีสติ หรืองดเล่นมือถือก่อนนอน เป็นต้น ทั้งนี้ควรเข้าพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อปรึกษาถึงระยะเวลาที่เหมาะสมในการทำ Social Detox ร่วมด้วย 

 

 

การปรับพฤติกรรมและลดการใช้โซเชียลตามแนวคิด Social Detox

 

  • กำหนดเวลาใช้งานให้ชัดเจน เช่น ก่อนเข้านอนจะไม่หยิบมือถือมาเล่น เป็นต้น 

 

  • กำหนดเซฟโซนหรือพื้นที่ปลอดมือถือ เช่น ห้องนอน ห้องน้ำ โต๊ะอาหาร

 

ออกกำลังกาย

 

  • หากิจกรรมอย่างอื่นทำ เช่น ออกกำลังกาย, ทำสวน, ท่องเที่ยว

 

  • วางมือถือให้ไกลตัวในช่วงเวลาทำงานหรืออ่านหนังสือ

 

  • สังเกตอารมณ์ของตัวเองตอนใช้และตอนพักจากโซเชียลมีเดีย เพื่อประเมินอาการเบื้องต้น 

 

  • ใช้โซเชียลอย่างมีสติ เลือกเสพสื่อที่มีประโยชน์กับตัวเอง 

 

 

สรุปแล้วการทำ Social Detox คือการปล่อยให้ตัวเองได้ฟื้นฟูสุขภาพจิตและปรับชีวิตประจำวันให้กลับมาเป็นปกติอีกครั้ง ไม่จำเป็นต้องเลิกใช้โซเชียลไปตลอด แต่เป็นการปรับเพื่อให้เหมาะสมกับการใช้งานและมีสติในการเสพสื่อมากขึ้น



เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง

 

Social Addiction ส่งผลกระทบต่อสภาพจิตใจ